Ik zal de laatste zijn die beweert dat uitstelgedrag geen serieus probleem kan zijn. Onlangs had ik een sessie met een energieke dame die werkelijk alles voor zich uit schuift, ook leuke dingen. Ze heeft er echt last van. Reuze creatief, zoveel plannen en toch… Er komt niks uit haar handen. Of te laat. Of net op tijd, maar dan is het resultaat lang niet wat het zou kunnen zijn. Zo is uitstelgedrag heel naar.
Uitstellen is negatief gedrag als je niet voor elkaar krijgt wat je graag zou willen, als je achterstanden oploopt, of als je er door in de problemen raakt.
Uitstelgedrag is logisch gedrag. Als je weet dat je gedrag het gevolg is van je gedachten, kan je bedenken dat je jezelf overtuigingen en gewoontes hebt aangeleerd die uitstelgedrag in de hand werken. Als het negatieve effecten heeft, is het noodzaak om aan de slag te gaan met je ontwikkelde overtuigingen en gewoontes. Ik kom daar later zeker op terug, omdat er echt iets aan te doen is.
Laatste-moment-stress, half werk, verprutste tijd, weinig voldoening. Je herkent het vast wel als je een notoire uitsteller bent. Wil je er iets aan doen, dan is de eerste vraag waarop je antwoord wilt hebben: wat levert het uitstellen je op? Want als je er ècht alleen last van had, dan deed je het toch niet?
Aan de andere kant: uitstellen is niet altijd erg. Afgelopen week wilde een andere dame, Bianca, van haar uitstelgedrag af. Ik stelde haar vragen, om te zien wat nou precies het probleem is. Zij vertelde dat ze het niet altijd heeft, maar vooral bij dingen die ze niet leuk vind. Ik vroeg of het haar wel eens in de problemen brengt. Nou, nee, ze heeft uiteindelijk toch alles wel op tijd af. Levert ze dan slecht werk? Zeker niet, los van het feit dat ze altijd nog wel puntjes ter verbetering ziet (ha, perfectionisme, ook een tof thema).
Mij werd het echte probleem nog niet helder. “Wat is er voor jou fijn aan om het uit te stellen”, vroeg ik. Al zoekend noemde Bianca een aantal voordelen voor het uitstellen van ‘stomme dingen’:
– Ze heeft tijd en aandacht voor leukere dingen.
– Als ze het laat doet, werkt ze efficiënter.
– Ze weet dat het toch wel goed komt als ze het uitstelt.
– De voldoening van op-het-nippertje werken is veel groter.
Grappig, ze dacht dat het uitstellen een probleem was. Eigenlijk is dit helemaal geen probleem voor haar. Ze heeft de overtuiging dat ze eerder moet beginnen dan voor haar prettig is. Dat is waar ze last van heeft. Het vreet aan haar, omdat ze vanuit haar omgeving het signaal krijgt (of denkt te krijgen) dat ze aan het uitstellen is. Vanuit haar positie bekeken, is het niet nodig om zich druk te maken. Ze presteert veel beter als er een beetje druk achter zit. Bianca levert prima werk als het snel moet. Ze geniet meer van het volbrengen als ze het mooi nog even ‘gefixt’ heeft. In plaats van haar geworstel met uitstellen, is het slimmer haar neiging om lekker te pieken te accepteren. Dat past haar veel beter!
Op het laatste moment pieken, 4 tips:
1: Doe dat wat bij jou past.
Als je van de kick van het laatste nippertje houdt, maak dat laatste moment werk juist de bedoeling! Jij hebt je eigen (snelle) stijl, maak daar gebruik van.
2: Communiceer.
Als het gaat om zaken waar een ander belang bij heeft, zorg dan dat je de ander weet dat hij erop kan vertrouwen dat het goed komt. Laat dat ook zien in je gedrag. Dit punt is voor Bianca essentieel, omdat haar stijl anders is dan die van betrokkenen in haar omgeving.
3: Plan je zaken.
Als je zicht houdt op je agenda, hou je regie over wat er nog moet gebeuren. Zo kan je zelfverzekerd pieken, de kwaliteit van je werk waarborgen en wordt je niet overrompeld door conflicterende acties.
4: Pas je deadline aan.
Dit helpt mij enorm. Ik werk ook het best als de tijd dringt. Ik stel met mezelf altijd een eigen deadline vast. Een moment waarop iets af moet, zodat er nog reparatie-tijd is als ik door omstandigheden verhinderd raak. Een ziek kind, een weigerende printer, of zoals nu geen stem hebben. Deze deadline is voor mij heel fijn. Het verlost me van echte stress en ik neem het wel zo serieus dat ik de kick van volledige toewijding ervaar.
Wat is jouw relatie met uitstellen of juist graag willen pieken? Laat het me weten in een reactie op dit blog 🙂
